Daha Yapay Zekaya alışamadan Kuantum Yapay Zeka geliyor!
Yine mi? Dediğinizi duyar gibiyim.
Daha iki yıl önce Yapay Zeka Çağı’na girmemiş miydik?

Aslında hâlâ Yapay Zeka Çağı’ndayız. Ancak bugün Microsoft’un kamuoyuna duyurduğu Majorana kuantum işlemcisi gerçekten iddia edildiği kadar güçlü ise, bildiğimiz süper yapay zeka çok daha farklı bir varlığa dönüşebilir.
Kuantum bilgisayarlar yeni bir fikir değil. İlk kuantum bilgisayar 2004 yılında çalıştırıldı. Bildiğiniz gibi atom altı parçacıklarda gözlemlenen kuantum nitelikleri, örneğin bir elektronun aynı anda birden fazla hal taşıyabilmesine imkan veriyor. Bunun önemli olma sebebi, bizim normal bilgisayarda kullandığımız temel işlem birimi olan bitlerin tek bir anda tek bir değer taşıyabiliyor olması (0 veya 1).

Kubitler ise tek bir anda hem 0, hem de 1 değerini taşıyabiliyorlar. Bunun vaat ettiği olasılıkları kestirebiliyorsunuzdur. IBM ve Google gibi teknoloji devleri bu alana milyarlarca dolar yatırım yaptı. Ancak kuantum bilgisayarlar, klasik bilgisayarlarla rekabet edecek seviyeye henüz ulaşamadı. Çünkü temel işlem birimi olan kubitler, çevresel faktörlere aşırı hassas ve yüksek hata oranlarına sahip. Dekohoransa (tutarsızlık) uğradıkları için güvenilir bir hesaplama yapmaları zorlaşıyor. İşte bu yüzden kuantum bilgisayarlar devasa çelik kutular içinde, mutlak sıfıra yakın sıcaklıklarda çalıştırılıyor.

Şimdiye kadar en gelişmiş kuantum işlemcilerde bile 1.121 kubit (IBM, 2023) kullanılabildi. Ancak kubit sayısı arttıkça hata oranı da arttığı için şirketler büyük ölçekli kuantum bilgisayarları verimli hale getirmekte zorlanıyordu.
Ama bugün Microsoft bombayı patlattı. Tam 17 yıldır yürüttükleri araştırma sonucunda kuantum bilgisayarların önündeki tüm engelleri kaldırdıklarını söylüyorlar. Microsoft’tan Krysta Svore’ye göre Majorana işlemcisi, klasik bilgisayar boyutlarında milyonlarca kubiti sorunsuz çalıştırabilecek.

Peki, bunu nasıl başardılar? Microsoft’un iddiasına göre maddenin yeni bir halini keşfettiler. Bilgisayarlarımız elektrona dayalı çalışırken, Majorana kuantum işlemcisi adını aldığı Majorana parçacıklarıyla çalışıyor. Üstelik, kubitlerini tek tek atomları işleyerek oluşturduklarını söylüyorlar.

Hatırlarsanız Microsoft geçen yıl batarya ömrünü artırmak için yapay zekâ destekli yeni materyaller geliştirdiğiniduyurmuştu. 17 yıllık bu projenin son aşamasında da yapay zekâdan yararlanmış olmaları çok muhtemel. Başka bir deyişle, yapay zekâ kendi evrimini hızlandıracak materyali kendisi üretmiş olabilir.

Ve işte karşımızda Kuantum Süper Yapay Zeka!
Önümüzdeki yıl, yarı tedirgin yarı heyecanla Genel Yapay Zeka -yani insandan daha zeki- bir seviyeye ulaşması beklediğimiz sıradan bilgisayarlar üzerinde çalışan yapay zekâlar, eğer @microsoft haklıysa artık bırakın insan zekasını , evrenin dokusunu anlayabilecek bir seviyeye ulaşabilir.
Bakalım bir sonraki büyük devrim kaç ay içinde patlayacak?